ترویج فرهنگِ انسان‌سازی و حسِ مسئولیت برای جهانیان با ترجمه کتبِ شهدا امکانپذیر است
به گزارش نوید شاهد البرز؛ پروردگار به قلم که وسیله نگارش و رهنمون انسان هاست، قسم خورد و قلم کتاب ها نوشت. کتبی که فرهنگ و ارزش های والای انسانی را بیان کرد و چراغ راه نداستن ها شد. برای دست به دست شدن ارزش های انسانی و روشنایی جهان کتاب ها ترجمه شدند تا رسالت آگاهی و دانایی را به انجام برسانند. کسانی که مشعل دار نهضت ترجمه بودند دانا و توانمند پیش رفتند و هر آنچه امروز داریم و می دانیم حاصل این جهاد است. در حوزه ایثار و شهادت نیز در طول ادوار آثاری از ملت ها و زبان ها به دستمان رسیده، انسان گونه زیستن را درخشان تر کرده و جلا داده است. اما بی تعارف باید گفت هنوز هم رسالت زینبی که شهدا بر گردن ما نهادند به شکلی شایسته و بایسته انجام نگرفته است و این بهانه ای شد که در هفته کتاب و کتابخوانی به سراغ مترجمان حوزه ایثار و شهادت رفته و حال و هوای این وادی را جویا شویم.
«حمیرا میخوش» مترجم جوانی است که کمبود در این حوزه را متوجه و در این زمینه پیش قدم شده است و حاصل تلاشش ترجمه «کتاب راز درخت کاج» به زبان انگلیسی است.
میخوش خودش را برای مخاطبان نوید شاهد اینگونه معرفی می کند و در خصوص آثاری که ترجمه کرده است، می گوید: دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی هستم و اکنون دانشجوی رشته حقوق و در زمینه تدریس زبان انگلیسی فعالیت می کنم. تا کنون ۳ کتاب ترجمه، یک کتاب تالیف و ۳ کتاب ویراستاری کرده ام و در حال نوشتن کتابی به زبان انگلیسی هستم. کتابی که اخیرا ترجمه شده است به نام «راز درخت کاج» به قلم «معصومه رامهرمزی» با موضوع ایثار و شهادت است.
میخوش در مورد آشنایی با کتاب راز درخت کاج بیان می‌کند: مادرم علاقه بسیار زیادی به شهدا و حوزه ایثار و شهادت دارد و همیشه پیشنهاد ترجمه یک کتاب درباره شهدای گرانقدر را به من می داد و من مدت ها بود به دنبال کتابی در این حوزه بودم. خوشبختانه از طریق محل کارم در واحد فرهنگی، توانستم با بنیاد شهید و ایثارگران استان البرز آشنا شوم. به واحد فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران استان البرز مراجعه کردم و درخواست معرفی کتاب دادم. با استقبال خوبی روبه رو شدم و از آن لحظه بیشتر مشتاق ترجمه کتب این حوزه هستم.
مترجم کتاب «راز درخت کاج» در خصوص پیشروی روند ترجمه این کتاب بیان می کند: از آنجایی که مدت ها بود قصد ترجمه کتابی در این رابطه را داشتم سعادتی بود که توانستم با معرفی کتاب توسط بنیاد شهید ترجمه را شروع کنم. ترجمه کتاب راز درخت کاج یک سال و نیم طول کشید. روند ترجمه به این شکل بود که قبل از انجام ترجمه، کتاب را چندین بار خواندم و این به منظور آشنایی و تسلط به اصطلاحات خاص، شرایط جنگی و فضای ایثار و شهادت بود. هر چند خواندن و ترجمه کتاب واقعا سخت بود؛ از این جهت که دختری ۱۴ ساله به طرز وحشتناکی به شهادت رسیده است و این بسیار ناراحت کننده بود. بیشتر زمانی ناراحت می شدم که نگرانی خانواده شهیده زینب کمایی را در حین ترجمه حس می کردم. هر چند تلاش های آنان برای کشورشان افتخار آفرین است. این کتاب پس از ترجمه توسط متخصصان بنیاد شهید در حوزه ترجمه ویرایش می‌شد. هر چند هر ترجمه ای می تواند ایراداتی داشته باشد. اگر ابهامی در مورد اصطلاحات وجود داشت تحقیق می شد. در برخی ابهامات از نویسنده محترم کتاب نیز یاری گرفتم و از این بابت از او بسیار سپاسگزارم.
وی با بیان اینکه مترجم برای درک بیشتر حال و هوای فضای داستان مانند نویسنده باید با شخصیت های داستان ارتباط خوبی برقرار کند تا بتواند از واژه های مناسب استفاده و ترجمه بهتری ارائه دهد، می گوید: زمانی که کار ترجمه کتابی را انجام می‌دهم با شخصیت های داستان ارتباط برقرار می کنم و این اتفاق در طی ترجمه این کتاب هم افتاد. کاملا شرایط دشوار و لحظاتی که برای شهید زینب کمایی و خانواده اش پیش آمده بود را حس می کردم، زمان های شادی و نگرانی هایشان، شجاعت تک تک اعضای خانواده شان که همه در زمان جنگ مشغول خدمت به مردم و کشورشان بوده اند. تمام اتفاقات را در ذهنم تجسم می کردم و در طی ترجمه اتفاق هایی در مورد این اثر بود که برای من بسیار عجیب بود و می توانست نشان از امدادهای غیبی در مسیر ترجمه این اثر ارزشمند باشد. به عنوان مثال؛ مادر شهید کمایی در بخشی از داستان به روایت از شهید می گوید: شهید زینب کمایی به من می گفت: «مادر ما که عید نداریم!» زینب تمایل به خانه تکانی برای سال نو را نداشت و تمام تلاشش کمک به رزمندگان جبهه بوده است. در بخشی دیگری از کتاب که زینب می گوید: من باید بروم و او وصیت نامه خود را پیش از شهادت آماده کرده بود ؛ این موارد برای من بسیار تاثیرگزار بود و دلیل بر اینکه فرشتگان خدا حاضر و ناظر بر او بودند
این نویسنده و مترجم با بیان اینکه هدفم از ترجمه این اثر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بوده است، عنوان می کند: ترجمه این کتاب به پیشنهاد خودم بوده و با نیت اینکه قدمی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کشور عزیزمان ایران برداشته باشم انجام شد و ترجمه کتاب را به شهدای عزیز و خانواده‌های محترم شهدای کشورم تقدیم می کنم.
وی در خصوص استقبال مخاطبان از کتب ترجمه شده بیان می کند: امروز با توجه به گسترش فرهنگ کتاب خوانی و رواج سبک‌های مختلف داستانی، کتاب های در این زمینه، دارای مخاطبان کتاب خوان شده و متناسب با سلیقه های افراد مختلف، کتاب در بازار موجود است که به یقین با گذشت زمان، مخاطبان بیشتر نیز خواهند شد.
حمیرا میخوش با اشاره به تفاوت فرهنگ ملت ها یادآور می شود : فرهنگ کشورها متفاوت است و ترجمه کتاب ها می توانند در تاثیر آرمان ها، فرهنگ ها، قواعد ها موثر باشد. با ترجمه کتب در زمینه های مختلف به خصوص در زمینه دفاع مقدس و ایثار و شهادت، چشم انداز فرهنگی آن دوران و هویت اجتماعی کشورمان می تواند گسترش یابد. امر گسترش فرهنگ از طریق های مختلف مانند رسانه ها، تبلیغات انجام می شود که مهم ترین آن می تواند ترجمه باشد زیرا که عواملی را با جزئیات به تصویر می کشد که ممکن است دیگر روش ها نداشته باشند. ترجمه کتب دفاع مقدس در حقیقت فرهنگ ازخود گذشتگی، انسان سازی ،حس مسئولیت را ترویج می دهد.
میخوش تمامی کتاب های منتشر شده حول محور ایثار و شهادت را ارزشمند می داند و می گوید: سخت است گزینش بین کتب این بخش زیرا که تمام کتب خاطره ساز لحظات دوران جنگ شهیدهایمان و تمام آن ها ارزشمند هستند. من علاقه مند به کتب مربوط به شهدای هوانوردی هستم زیرا که این کتب کمتر ترجمه شده اند و این در حالی است دلاوری های باشکوهی در داستان و محتوای این کتب نهفته است. به سهم خود در گسترش و ترجمه این کتب همت بگذارم.
این مترجم به تاثیر داستان راز درخت کاج بر زندگی خود نیز اشاره می کند و بیان می کند: شخصیت والای شهیده زینب کمایی ستودنی است به عنوان دختر ۱۴ ساله ای که مظلومانه به شهادت رسیده و تاثیر معنوی فراوانی در زندگی من داشته است. شخصیت والای این شهید و مادر صبور و عزیزشان تاثیر بسزایی برای کسانی که متن اصلی به قلم نویسنده توانا معصومه رامهرمزی را خوانده اند، داشته است. امید است با ترجمه این کتاب این رسالت جهانی شود و بر همه انسان‌ها به ویژه بانوان تاثیرگزار باشد.
وی با بیان اینکه رساندن پیام و حماسه شهدا رسالتی بر گردن یک مترجم متعهد است بیان می کند: مترجم مانند پل ارتباطی میان زبان ها و کشورهای مختلف است به همین دلیل نقش مهمی می تواند داشته باشد و باید مواردی چون تعهد و وفاداری در شغل خودرا حفظ کند و رسالتی که شهدا بر گردن همه ما گذاردند، انتقال پیامشان است و یک مترجم متعهد باید به این رسالت عمل کندکه ان‌شالله بنده در ترجمه هایم این اصول را رعایت کرده باشم و امیدوارم ترجمه کتاب راز درخت کاج تاثیر گذار باشد.
گفت و گو از اباذری
